Van ’t aardgas af, moet dat en kan dat?
Okee… ik trap even met gestrekt been een wijd openstaande deur in. We moeten van het aardgas af, blijkt. Dat gas houdt ons al veel decennia bezig. In 1959 werd een enorme gasbel onder de Noord Nederlandse bodem ontdekt. Dat aardgas bleek heel goed als brandstof te kunnen dienen. De gaswining werd opgestart en de infrastructuur voor huishoudens werd er op aangepast. Binnen een zucht (nou ja 10 jaar) was zo goed als elk huishouden in Nederland op het gasnet aangesloten. En het werd als een dolle geëxporteerd, Nederland heeft er goed aan verdiend en zowat elk huishouden was op het gas aangesloten.
Een tijd waarin ik mijn jeugd beleefde en zorgeloos genoot van de luxe die het gas ons bracht. Hiernaast een plaatje van een heuglijk moment in het ouderlijk nest; mijn moeder had aan een prijsvraag meegedaan en won het aanschafbedrag van een fornuis terug. Dat was in 1970. Zoals toen gebruikelijk werd zij trouwens niet bij haar eigen naam genoemd, maar bij de naam van haar echtgenoot. Er is gelukkig wel wat veranderd.
Maar ik dwaal af.
Gas is nog steeds de meest gebruikte energie voor verwarmen, warm watervoorziening en koken.
Alles heeft zijn prijs.
Aardgas is natuurlijk gewoon een fossiele brandstof, maar uit het rijtje steenkool, bruinkool en olie wel het soort dat het minst CO2 uitstoot. Maar er is meer aan de hand.
In de jaren 90 bleek die gaswinning zijn tol te gaan eisen. Door veranderingen in de bodem die verband houden met de gaswinning vonden er steeds vaker aardbevingen plaats. Ruim 100.000 (!) huizen in de buurt van dat grote gasveld, zijn inmiddels beschadigd. Sommige zelfs onbewoonbaar. Je hebt het zelf al jaren kunnen volgen op het journaal. De eigenaren van die huizen zijn de dupe van het wankelmoedige en soms ronduit schandalige beleid van de exploitanten, waaronder de Nederlandse Staat. Dat spreekt voor zich en ga ik het verder niet over hebben, daar zijn andere plekken voor.
En nu?
Nu is het credo dat al die huishoudens snel (in 2050) van het aardgas af moeten. Want Nederland heeft zich voorgenomen de gaswinning af te bouwen. Tja ze moeten wat natuurlijk. De Nederlandse overheid zit in een spagaat. We moeten stoppen met de gaswinning, de fonkelnieuw gebouwde steenkoolcentrales voor de opwekking van elektriciteit moeten dicht. (Eh, regeren was toch vooruitzien? Wie had dat dan bedacht?) Gas inkopen vanuit het buitenland is duur, ingewikkeld omdat een anders soort gas betreft en risicovol door afhankelijkheid van een ‘boevenstaat’ als Rusland.
Terwijl ik dit schrijf staat Rusland klaar om Oekraïne binnen te vallen en de rest van de wereld om Rusland in zijn kladden te grijpen. Tegen de tijd dat jij dit leest kan er zo maar een echte, moderne oorlog zijn uitgebroken. Met als pressiemiddel de enorme gastoevoer vanuit Rusland. Ik bedoel maar. Ons stroomnet kan alle nieuwe windparken en zonnepanelen niet aan. We hebben (nog ) geen mogelijkheid om overproductie op te slaan. Tegelijkertijd zijn we als bevolking gegroeid en consumeren energie alsof het niet op kan met al onze apparaten en datacenters. Ik moet je zeggen dat ik blij ben om een eenvoudige webwinkeljuf te zijn en geen bestuurder van Nederland, want ik zou een oplossing ook zo 1,2,3 niet weten.
Maar als ik al die dingen die hierboven heb genoemd op een hoop gooi zie ik op de korte termijn wel wat problemen voor ons, individuen, opdoemen. De gasprijs stijgt enorm, dat heb je inmiddels ook wel op je eigen afrekeningen kunnen zien. De stroomlevering wordt steeds onzekerder en in de toekomst zullen stroomstoringen steeds vaker voorkomen vanwege de fluctuaties op het net. Het beste wat je dus kunt doen is spaarzaam omgaan met energie en voorbereid zijn op calamiteiten.
Daarom heb ik wat tips voor je op een rijtje gezet, bekijk ze hier.
Is technologie de oplossing dan?
Ondertussen is de wetenschap natuurlijk druk bezig om een oplossing te vinden voor het wereldwijde energievraagstuk dat onlosmakelijk verbonden is met het CO2 probleem en leidt tot opwarming van de aarde. Onlangs heeft een grote doorbraak plaatsgevonden in het onderzoek naar kernfusie.
Nee, dat is iets anders als kernsplitsing waar de huidige bekende kerncentrales mee werken. Voor kernfusie heb je geen radioactief materiaal nodig en dus ook geen radioactief afval. Kernfusie zou de oplossing kunnen zijn maar is vooralsnog niet voldoende ontwikkeld om in te kunnen zetten om ons energieprobleem nu op te lossen. Dat is iets voor de toekomst en ga ik waarschijnlijk niet meer mee maken. Tegelijkertijd is men ook bezig met het ontwikkelen van waterstof tot brandstof, maar ook dat staat nog redelijk in de kinderschoenen. Tot die tijd moeten we proberen het te doen met wat we hebben en het niet te verspillen. En wat een rijkdom is dat! Zuurstof! Water! Zonlicht! En dat allemaal tegelijk op één planeet. Kom daar maar eens om in de rest van ons zonnestelsel. Dus eh, laten we een beetje zuinig zijn op die cadeaus van moeder aarde. Gebruik bewust en gebruik gerust wat minder.
