Boerenslimheid? Je kunt er de laatste dagen bijna niet meer omheen in het nieuws; protesten van melkveeboeren tegen de lage prijs van de melk. Je ziet het, neemt het voor kennis aan en denkt dat ze gelijk hebben. Zij hebben toch ook recht op een inkomen? Of je denkt; die boeren klagen toch werkelijk altijd.

Maar er is iets raars aan de hand. Al een jaar of twee was bekend dat het melkquotum in het voorjaar van dit jaar zou worden afgeschaft. Ik heb het geluk om in een agrarisch gebied te wonen. Voornamelijk landbouw, maar ook enkele melkveehouders. En die gingen de afgelopen jaren als gekken investeren in grotere stallen, grotere melkmachines, meer koeien en grotere mestsilo’s. Want het melkquotum zou worden losgelaten. Dan zouden ze meer melk mogen produceren. En dan denk ik; als je meer van een product maakt, dan gaat de verkoopprijs omlaag. Kwestie van vraag en aanbod, zo werkt een economie. Toch?

De consument wil goedkope melk, maar wel koeien in de wei zien. De boer zaait zoveel mogelijk gras met een hoog proteïne gehalte, want dan geven de koeien de meeste melk. Waardoor het grasland minder diversiteit heeft en onze nationale vogel de Kievit hand over hand verdwijnt. Meer melk = meer mest, dat ook niet te vergeten. Waar moet al die mest naar toe?

Enfin, het is een rare wereld. Vlak na de oorlog is er hard gewerkt aan de optimalisatie van de landbouw en veeteelt. Om er voor te zorgen dat de sterk groeiende bevolking gevoed kon worden. Kleine boeren verdwenen, grote boeren groeide. Melk was zo vlak na de oorlog een uitstekende bron van proteïne, maar toen het eenmaal een ‘markt’ was geworden werd er niet meer over nagedacht of die grote melkconsumptie nou eigenlijk nodig is om gezond te blijven. Ik ben zelf van de ‘Joris Driepinter’ generatie. 3 glazen melk per dag werd als onontbeerlijk gezien. Ik drink zelf al 30 jaar geen melk meer en ik denk dat het allemaal wel een beetje minder kan. Wij, consumenten, kunnen best met veel minder melk toe. Met een gezonde en gevarieerde leefwijze haal je proteïne en calcium ook uit heel veel andere producten. De boeren zullen dus een andere manier moeten vinden om hun boterham te verdienen. Omschakelen naar een biologische werkwijze valt niet mee, maar is te doen en ik voorzie dat die ‘markt’ alleen maar zal groeien. Omdat jij en ik wellicht toch graag die koeien maar ook de Kievit in de weide zien. Omdat we bereid zijn 5 cent meer te betalen daarvoor. Omdat het niet zo moet zijn dat de multinationals en inkooporganisaties van supermarkten bepalen wat de boer voor zijn melk zal krijgen.

Ik denk dat kleinschaligheid de toekomst heeft. Beter voor de boeren, beter voor de koeien, beter voor de markt en beter voor ons. Zullen de boeren echt slim zijn?

Deze foto is van een groepje toekomstige melkkoeien bij mij in de buurt. Ze hebben alvast gele oormerken gekregen en hun hoorns zijn al afgebrand. Over een jaar zullen ze geïnsemineerd worden, hun eerste kalf krijgen en melkkoe worden. Ieder jaar zullen ze dan weer geïnsemineerd worden en een kalfje krijgen, wat direct na de geboorte wordt weggehaald. Na 4 of 5 kalfjes en evenzoveel jaar melk geven is de koe ‘op’. Ze wordt dan geslacht. In 1970 werden melkkoeien nog ongeveer 15 jaar oud. Om maar even aan te geven hoe de melkwereld is veranderd in 40 jaar tijd.