Remmelt Pasman is mandenmaker. Een heel oud Nederlands ambacht wat dreigt te verdwijnen, jammer genoeg.
Het meeste vlechtwerk in de handel is allemaal geïmporteerd uit lagelonenlanden. En materiaal zoals rotan of rattan wordt geteeld in Indonesie en moet lange afstanden afleggen. Vlechtwerk is zoals alle handvaardigheden arbeidsintensief en weinig concurrerend met moderne materialen. Waar het vroeger een noodzakelijk gebruiksvoorwerp was in huis, landbouw, visserij en industrie is het verworden tot een handel in voorwerpen van voornamelijk decoratieve aard. Alleen in ontwikkelingslanden wordt het nog functioneel gebruikt. En dat is jammer. Want vlechtwerk is oersterk, licht en zeer duurzaam, mits het niet over grote afstanden hoeft te worden vervoerd.
Een tijdloos materiaal.
Dat vlechtwerk zeer oud is staat buiten kijf. Door de vergankelijkheid van het materiaal is er zeer weinig van teruggevonden. Een mand van 100 jaar oud, is al heel respectabel. Toch zijn er enkele archeologische vondsten van enige duizenden jaren oud bekend zoals een fuik die gevonden is in de Leidse Rijn in Utrecht. Ook is er keramisch materiaal gevonden met afdrukken van vlechtwerk er op. Het zou kunnen dat de eerste gebakken potten met klei besmeerde manden geweest zijn. Het vlechtwerk verbrandde natuurlijk bij het bakken maar liet zijn afdruk na op het aardewerk. De prehistorische mens vlocht de wanden van zijn woningen met wilgentenen die aangesmeerd werden met leem.
Maar je kan niet zo maar met alle wilgentenen manden vlechten. Je moet een type hebben wat lang buigzaam blijft en dat is bijvoorbeeld de Salix Viminalis, de Katwilg of Teenwilg. Voor manden worden taken van maximaal 1 jaar oud gebruikt. De takken die langer gegroeid hebben wordt gebruikt voor het vlechten van schuttingen of schoeiingen in rivieren en meren.
Eigenlijk is het jammer dat we geen manden meer gebruiken voor het vervoeren en opslaan van dingen. Want wilgentenen zijn uitzonderlijk sterk en duurzaam. Ze groeien zo maar, voor niks en nemen Co2 op. Eigenlijk zouden we wilgentenen vaker moeten gebruiken in plaats van al die plastic manden…. Daar sparen we de aarde mee en houden een prachtig ambacht in stand. Ik zou zeggen; gebruik vaker producten van wilgentenen als het kan!
Remmelt Pasman, de duurzame mandenvlechter
Remmelt had samen met zijn vrouw een landbouwbedrijf bij Meeden in Oost Groningen. Toen hij met pensioen ging kon hij niet stilzitten maar wilde iets doen wat hij leuk vond. En zo is Remmelt in de mandenmakerij terecht gekomen. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij heeft er wel een vlechtwerk van gemaakt. En ook van dingen die nog niet bestaan. Want Remmelt maakt soms zo maar een fantasievlechtwerk in vloeiende vormen die in een sjieke galerie niet zouden misstaan. Of als prachtige ornamenten in de tuin.
Ik ontmoette Remmelt vorig jaar op een markt en de oorspronkelijkheid en praktische aard van zijn werk sprak me geweldig aan, evenals zijn open en bijzonder sympathieke persoonlijkheid. En dus vroeg ik hem of hij ook aardappelmanden maakte, want die zocht ik nog voor in de winkel. “Nee, nog nooit gedaan maar ik ga gelijk aan de slag. “ was zijn antwoord. Hij heeft een aantal prototypes gemaakt en kwam op het juiste ontwerp.
Een week of wat geleden heb ik hem opgezocht in zijn werkplaats en zo veel mooie manden mogen bekijken. Maar ik moest bij de les blijven en heb alleen een stuk of wat aardappelmanden meegenomen voor in de webwinkel.
Inmiddels heb ik er zelf eentje al een paar maanden in gebruik en ja, hij bevalt heel erg goed! Dus vanaf nu ook in het assortiment van Handig Goed. Ik heb trouwens ook een mooie grote mand voor houtblokken bij de kachel bij hem gekocht die prima voldoet.
Hier een filmpje met Jan Prins, een andere mandenmaker en een fotoreportage van een cursus die Remmelt heeft gegeven in Drenthe.
Ben je zelf geïnteresseerd in manden vlechten en zou je dit prachtige ambacht ook willen leren? Kijk via onderstaande linkjes of er cursussen bij jou in de buurt zijn.
De aardappelmanden die door Remmelt worden gemaakt zijn nu te koop in de webwinkel!
Jessica
Bewaren
Bewaren
