Siliconen verdienen een kans

Ik heb heel bewust siliconen producten in mijn webwinkel. En ik neem ze ook mee naar markten. Het valt mij op dat mensen de producten oppakken en uitgebreid bekijken. En vervolgens weer terugleggen. Heel soms zie ik wenkbrauwen en mondhoeken omhoog gaan. En die mensen kopen dan zo’n artikel. Omdat ze het herkennen. Het blijkt maar weer; onbekend maakt onbemind.
Ze hebben een slechte naam. Het wordt gewantrouwd door mensen. En ik vroeg me af waarom. Enig peinzen bracht mij op het enige wat ik kan bedenken: In de media komen siliconen alleen in het nieuws als er sprake is van lekkende borstprothesen en dat mensen daar erg ziek van worden. Ik kan niet anders dan concluderen dat dit de reden is waarom dit materiaal doorgaans met wantrouwen worden bekeken.
Ook al breek ik een lans voor ouderwetse gebruiksartikelen die degelijk en doorgaans weinig milieubelastend worden geproduceerd; ik omarm ook nieuwe uitvindingen die duurzaam zijn. En siliconen zijn dat.

Wat zijn siliconen eigenlijk?

Het bestaat voornamelijk uit het basiselement silicium (kiezel) en zuurstof, beter bekend als kwarts en in de simpelste vorm kennen we dit als ZAND. Zand is overal en makkelijk te winnen. Hier wordt carbon en waterstof aan toegevoegd zodat aan elkaar gekoppelde silicamoleculen ontstaan. Dan heb je silicoon wat een rubberachtige substantie is.
Eigenlijk een heel natuurlijk product dus. Alleen de natuur heeft het niet voor elkaar gekregen deze elementen op deze manier met elkaar te vermengen. Verder wordt er natuurlijk wel een kleurstof aan toegevoegd om de kekke kleurtjes te kunnen maken die wij zo leuk vinden.
Het ziet er wat plastic-achtig uit maar is dat beslist niet! Het maken van silicoon is redelijk complex, dus ja die kosten vind je terug in het product. En dat is ook de reden dat sommige producenten er stiekem toch wat andere bestanddelen doorheen mengen. En dan krijg je siliconen van slechte kwaliteit. Deze kan je herkennen door het artikel te wringen. Er ontstaan dan strepen in het materiaal die niet meer weggaan. Dan weet je dat het geen 100% siliconen zijn en moet je het product mijden denk ik. Er zijn ook verschillende soorten siliconen; medical grade (voor toepassingen in en op het lichaam) en food grade (voor gebruik bij voedselbereiding). En dan is er natuurlijk ook nog zoiets als industrial grade (voor industrieel gebruik, zoals afsluitringen, gels en kitten).

Waarom is het zo goed?

Het materiaal is inert. Dat wil zeggen dat de stof zeer stabiel is en niet reageert met andere stoffen zoals voedsel en drankjes. Het schilfert niet en laat geen deeltjes los. Uiteraard zitten er geen weekmakers en BPA in.
Het materiaal is helemaal glad en gesloten, niet poreus. Dus bacteriën krijgen geen kans zich te nestelen.
En het is nagenoeg onverslijtbaar. Het kan niet breken, is vormvast en gaat ongelofelijk lang mee. Wat natuurlijk ontzettend duurzaam is in de betekenis van het woord.

Dit materiaal is bestand tegen hitte en kou. Het blijft vormvast tussen de min 80 en plus 230 graden, dus een voorwerp van siliconen kan zo hup vanuit de vriezer de oven in. Er is overigens wel een discussie gaande over verhitten van siliconen boven de 200 graden, of dit voor voedselbereiding nog in orde is. Producenten van 100% siliconen producten garanderen echter veiligheid tot 230 graden. Om het zekere voor het onzekere te nemen zou ik ze niet gebruiken op een temperatuur boven de 200 graden Celsius.

En waarom worden ze dan zo gewantrouwd?

Siliconen waren natuurlijk een fantastisch ontdekking. En al gauw werden er veel dingen van gemaakt die lang mee moeten gaan en soepel en kleurecht blijven. Er worden prothesen van gemaakt van oren, neuzen, handen, voeten en ja ook van borsten. Maar daar zit hem nou de kneep; er werden implantaten gemaakt van een ander soort siliconen dan hierboven beschreven. Want ja die borsten moesten natuurlijk wat zachter aanvoelen dan gewone siliconen. Dus de implantaten werden gevuld met een industriële siliconen-gel. Tja dat is wat anders als de variant zoals hierboven beschreven. Die gel lekte het lichaam in en dat had vreselijke gevolgen voor de gezondheid van die vrouwen. Gelukkig is dat – na jaren strijd- onderkend en worden borstimplantaten nu van een andere soort siliconen gemaakt.
Het gevolg is volgens mij dat siliconen in het algemeen een slechte reputatie hebben gekregen, maar dat is onterecht als het gaat om het fabriceren van huishoudelijke artikelen of zaken om voedsel of drank in te bewaren. Platinum siliconen zijn een hoogwaardige variant en bij uitstek geschikt in de keuken.

En hoe ga je er mee om?

Siliconen producten krijg je alleen kapot door ze met een scherp voorwerp te bewerken. Dat moet je dus niet doen. Ook geen schuursponsjes o.i.d. gebruiken maar dat is ook helemaal niet nodig. Ze mogen gewoon in de vaatwasser.
Wil je siliconen bakvormen gebruiken? Lees dan even deze test en aanbevelingen en vorm je eigen mening. Zelf bak ik in doodgewone ouderwetse metalen vormen en dat bevalt mij prima. Koken en ontdooien doe ik ook niet met een magnetron, dus ook daar heb ik niets over te melden. Ik warm er (heel soms) even snel iets in op en ja dus ook iets wat in een siliconen bakje zit. Geen problemen voor zo ver ik dat kan beoordelen.
Geurtjes kunnen wel blijven hangen aan deze producten, maar door ze schoon te maken met wat azijn, citroensap of een papje van water en baking soda verwijder je ook de geurtjes weer.

En nog even dit

Wat mij betreft zou dit materiaal voor heel veel dingen gebruikt kunnen worden die nu van plastic worden gemaakt. Een goede ruitenwisser, een douche rekje, muismatten, drinkbekers te veel om op te noemen. Van die dingen die in plastic uitgevoerd toch snel stuk gaan en weer vervangen moeten worden. Da’s pas duurzaam.
Wat me overigens is opgevallen is dat de paar zeer handige siliconen producten die ik vond al weer snel uit de handel werden gehaald. Balen want die binders waren wat mij betreft de uitvinding van de eeuw. Een ook de opvouwbare trechter van siliconen vind ik fantastisch. Net als veel andere siliconen producten die ik in deze webwinkel aanbied. Maar kennelijk is de consument nog steeds een beetje bang voor siliconen….jammer. Want van bijvoorbeeld de Foodhugger kan je toch ongelofelijk lang en veel plezier hebben.
Siliconen kunnen trouwens vrij eenvoudig gerecycled worden. Maar nergens vind je een punt waar je afgedankte producten kunt inleveren. Gemiste kans in cradle-to-cradle land…. Wie pakt het op?